In Nederland is schuldsanering opgesplitst in twee trajecten: het minnelijk traject en het wettelijk traject.
Het wettelijk traject
Het wettelijk traject is het traject waarbij het voor iemand met schulden niet mogelijk is gebleken een betalingsregeling te treffen met zijn schuldeisers. De schuldenaar kan dan een verzoek doen aan de rechter om toegelaten te worden tot de Wsnp (=Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen). De rechtbank benoemt dan een zogeheten Wsnp-bewindvoerder (niet te verwarren met een beschermingsbewindvoerder). De Wsnp-bewindvoerder rapporteert dan ieder half jaar aan de rechtbank over het verloop van de schuldsaneringsregeling. De Wsnp-bewindvoerder heeft een viertal verplichtingen waaraan iemand die in de Wsnp zit moet voldoen. Deze verplichten bestaan uit de volgende vier punten:
- De schuldenaar informeert juist en volledig over zijn inkomen.
- De schuldenaar draagt alles af dat hij verdient boven het Vtlb (=Vrij Te Laten Bedrag).
- De schuldenaar spant zich voldoende in om zoveel mogelijk te kunnen aflossen (Dit geldt vooral voor personen die geen volledige baan hebben of een uitkering hebben, zij moeten maandelijks informeren over hun inspanningen die te verbeteren).
- Er ontstaan geen nieuwe schulden bij de schuldenaar.
Het wettelijk traject is een moeilijk traject waaraan risico’s zitten. Wanneer het namelijk niet lukt de bovenstaande verplichtingen na te komen dan beëindigd de rechtbank tussentijds de schuldsanering of weigert de verstrekking van een zogeheten ‘schone lei’. Een schuldenaar kan dan gedurende tien (!) jaar geen beroep meer doen op deze regeling. De schuldeisers hebben dan ‘vrij spel’ (middels loonbeslagen, executieverkopen e.d.) om te zorgen dat hun vordering toch betaald wordt.
Het wettelijk traject is voor cliënten geen makkelijk traject en wordt meestal ook als zwaarder ervaren dan het minnelijk traject. Al het inkomen dat mensen ontvangen boven het zogeheten Vtlb (=Vrij Te Laten Bedrag) zijn zij verplicht af te dragen aan hun schuldeisers. De Wsnp-bewindvoerder controleert dit gedurende de periode van de schuldsanering.